دیالکتیک، روش جدلی، روش مبتنی بر مباحثه و مکالمه، روشی است که فلاسفه ای نظیر سقراط، کانت، افلاطون، هگل و مارکس آن را جهت تعلیل و توجیه امور، منطقی، مناظره ای، جدلی، لهجه ای، گویشی، حقوقی: البته با تفاوتهایی که ناشی از روش فکری خاص هر یک بود به کار می بردند